Meslekler Astronomi ve Uzay Bilimleri Astronomi ve uzay bilimleri programinin amaci, uzaydaki gök cisimlerinin nitelik ve nicelik bakimindan özelliklerini, konumlarini, hareketlerini arastirip incelemeler yapabilecek ve ileri teknolojinin bu hareketlerde kullanimi gerçeklestirebilecek nitelikteki teknik insan gücünü yetistirmektir. Bu dala ilgi duyan kisilerin matematik ve fizik derslerinde basarili, bu bilim dalina ciddi bir ilgi duyan, sabirli ve gözlemci kisiler olmalari beklenir. Astronomi bölümünü bitiren ögrenciye “Astronom” ünvani ve bu ünvani belirten “Lisans Diplomasi” verilir. Astronomi ve uzay bilimleri bölümünü bitirenler liselerde ve dershanelerde matematik ve fizik ögretmenligi yapabilirler. Basarili ögrenciler, yüksek lisans ve doktora yaparak üniversitelerde arastirma görevlisi olarak çalisabilirler. Mezunlarin bir bölümü de Meteoroloji Genel Müdürlügü’ne bagli gözlem istasyonlarinda ve rasathanelerde görev almaktadir. Astronom ve uzay bilimleri programini bitirenler çesitli kurumlarda bilgisayar programlarinin yazilimi ile ilgili görevleri de yönlendirilmektedir. Beslenme ve Diyetetik Beslenme ve Diyetetik programinin amaci, beslenme ve besinlerle ilgili bilimsel ilkelerin, sagligin korunmasi ve hastaliklarin iyilestirilmesi çalismalarinin uygulanmasi alaninda çalisacak insangücünü yetistirmek ve bu alanda arastirma yapmaktir. Beslenme bilimi biyoloji, biyokimya, mikrobiyoloji ve besin bilimi ile yakindan ilgili bir alandir. Bu nedenle, beslenme ve diyetetik alaninda çalisacak kisilerin doga bilimlerine merakli ve bu alanda iyi yetismis olmalari gerekir. Ayrica sabirli, baskalari ile isbirligi yapabilen, düsüncelerini baskalarina aktarip onlari etkileyebilen kimseler bu alanda basarili olabilirler. Dört yillik egitimi basari ile tamamlayanlara “Beslenme ve Diyetetik Lisans Diplomasi” ve “Diyetisyen” ünvani verilir. Diyetisyen saglik hizmetleri sinifi içerisinde yer alir. Basarili ögrenciler, beslenme ve diyetetigin yani sira biyokimya, anatomi, fizyoloji, halk sagligi ve metabolizma dallarinda lisansüstü egitime devam edebilirler. Mezunlarin çalisma alanlari dört grupta toplanabilir. Diyetisyen olarak saglik kuruluslarinda yatakli tedavi kurumlari diyetisyenligi ve halk sagligi diyetisyenligi yapabilirler. Toplu beslenme yapan kuruluslarda çalisabilirler. Beslenme egitimcisi ve ögretmen olarak egitim kurumlarinda çalisabilirler. Arastirma ve endüstri kuruluslarinda görev alabilirler. Diyetisyenlik ülkemizde yeni gelisen bir meslek alanidir. Okullarda, sosyal hizmet kurumlarinda, hastanelerde, kamu ve endüstri kuruluslarinda vb. yerlerde diyetisyenin çalismalarindan yararlanma egilimi artmaktadir. Bu nedenle iyi yetismis bir diyetisyenin is bulma sorunu olmayabilir. Bilgisayar Mühendisligi Bilgisayar Mühendisligi programi bilgisayar sistemlerinin yapisi, tasarimi, gelistirilmesi ve bu sistemlerin kullanimlari konularinda egitim ve arastirma yapar. Bilgisayar mühendisligi programina girmek isteyenlerin normalin üstünde bir genel akademik yetenege, üstün bir sayisal düsünme gücüne ve saglam bir mantiga sahip, dikkatli, sabirli ve yaratici kisiler olmalari gerekir. Bilgisayar Mühendisligi programini bitirenlere bu alanda “Lisans Diplomasi” ve “Bilgisayar mühendisi” ünvani verilir. Bilgisayar mühendisleri çesitli yönetim, endüstri ve hizmet alanlarinda sistem çözümleyici ve uygulama programcisi, bilgisayar donanim ve yazilimi üreten ve pazarlayan firmalarda ve genellikle bilgiislem merkezlerinde sistem programcisi, bilgiislem merkezlerinde yönetmen, yönetim bilisim sistemleri alaninda kurucu ve yönetici mühendis, veri tabani yönetmeni, bilgisayar destekli endüstriyel sistemlerinin tasariminda ve gerçeklestirilmesinde arastirma-gelistirme mühendisi olarak görev alabilirler. Bu görevlerden ülkemizde en yaygin olanlari programci ve sistem çözümleyici görevleridir. Veri tabani yönetmeni hemen her türlü kurulusta gittikçe önem kazanan veri tabani uygulamalarinda veri tabaninin yaratilmasi ve kullanimi ile ilgili konularda çalisir. Programci, bir isi bilgisayara yaptirmak ya da bir sorunu bilgisayar yardimiyla çözmek için gerekli islemleri ve bu islemlerin uygulama sirasini saptar, bilgisayar verilecek verilerin ve bilgisayardan elde edilecek sonuçlarin biçimini belirler, bir is akis semasi hazirlar bu semaya uygun olarak belirli bir porgramlama dilinde islemlere karsi gelen komutlari yazar, programin amaca uygun biçimde çalisip çalismadigini denetler, varsa eksikleri tamamlayip yanlislari düzeltir, programi çalistirir ve gerekirse programin çalismasiyla ilgili olarak bilgisayar operatörlerine yönerge hazirlar. Sistem çözümleyici belirli bir uygulama sistemiyle ilgili bilgi ve belge akisini, yapilmasi gereken islemleri, islem-zaman iliskilerini çözümler, aksakliklari ve darbogazlari saptar, uygulamanin iyilestirilmesi için gerekli yöntemleri, kullanilacak araç ve gereci ve çalisacak personeli saptar, her asamada yapilacak islerle ilgili ayrintili yönergeler hazirlar ve karsilasilabilecek güçlükler için önlemler alir. Bilgisayar kullaniminin hizla yayginlastigi ülkemizde bilgisayar mühendisligi bölümü mezunlarinin yönetim, egitim, endüstri, ticaret ve hizmet alanlarinda faaliyet gösteren çesitli kamu kuruluslari ile özel kuruluslarda, bankalarda, üniversitelerde, bilgisayar donanim ve yazilimi üreten ve pazarlayan firmalarda çalisma olanaklari vardir. Biyoloji Biyoloji bölümlerinde, canlilarin evrimi, yeryüzünde dagilimi, anatomisi ve fizyolojisi üzerinde arastirma ve egitim yapilmaktadir. Biyoloji programina girmek isteyen bir kimsenin fen derslerinde basarili olmasi gerekmektedir. Biyoloji alaninda çalisacak kimse, merakli bir gözlemci, sabirli bir arastirmaci olmalidir. Bu alanda çalisma bazen yillarca sürecek arastirmalari gerektirir. Onun için, bu alana girmek isteyen bir kimsenin, her seyden önce, dogayi sevmesi, canlilarla ugrasmaktan hoslanmasi ve bilimsel çalismalardan doyum saglayan bir kimse olmasi beklenir. Biyoloji bölümünü bitirenler “Biyoloji Lisans Diplomasi”na ve “Biyolog” ünvanina hak kazanirlar. Biyolog genellikle laboratuvarlarda canli veya ölü bitki, hayvan ve insanin hücre veya dokularinin yapisini, çesitli kimyasal etkiler sonucu bu yapida meydana gelen degisiklikleri inceler. Biyologlar günümüzde yogun olarak Saglik Bakanligi’na ve SSK’ya bagli hastanelerde, üniversitelerin tip fakültelerinde, hidrobiyoloji arastirma merkezlerinde, Çevre Bakanligina ve Tarim, Orman ve Köy Isleri Bakanliklarina bagli kuruluslarda; özel sektörde, ilaç ve besin endüstrisinde çalismaktadirlar. Ögretmenlik sertifikasi alanlar Milli Egitim Bakanligi’na veya özel sektöre bagli orta dereceli okullarda ve dershanelerde ögretmenlik yapmaktadirlar. Biyoloji bölümünü bitirenler, saglik, çevre sorunlari, beslenme ve egitim gibi alanlarda çalisabilirlerse de is bulma olanaklari sinirlidir. Arastirici olarak çalismak isteyenlerin lisansüstü egitim yapmalari gereklidir. Tarim, tip, eczacilik, veterinerlik biyologlarin uygulama alanlaridir. Biyologlar Orman, Tarim ve Köyisleri Bakanliklarina bagli ulusal parklar ve bahçeler müdürlüklerinde görev yapabilirler. Bazi biyologlar Maliye ve Gümrük Bakanligi’nda görev almakta, gümrüklerde yurtdisina götürülen bitki ve hayvan türlerinin denetimini yapmaktadir. Cografya Cografya bölümünde, dogal çevrenin özellikleri ile çevre-insan iliskileri, nüfus dagilimi ve ekonomik etkinlikler gibi konularda arastirma ve egitim yapilir. Cografya alaninda çalismak isteyen bir kimsenin genel akademik yetenege, cografya yaninda, biyoloji, jeoloji gibi dogal; sosyoloji, tarih gibi toplum bilimlerine ilgi duymasi, dogayi incelemeye istekli olmasi gerekir. Cografya bölümünü bitirenler "Cografya Lisans diplomasi" alirlar ve "Cografyaci" ünvanini kazanirlar. Üniversitelerin cografya bölümü mezunlarinin büyük bir kesimi ortaögretim kurumlarinda ögretmenlik yapmaktadirlar. Bunun disinda, yüksek lisans ögrenimi yapanlar, Meteoroloji Isleri Genel Müdürlügü, Harita Genel müdürlügü, MTA, Elektrik Isleri Etüd Idaresi, DSI, Karayollari Genel Müdürlügü gibi kuruluslarda ve çesitli bakanliklarda çalisabilirler. Çalisma Ekonomisi Ve Endüstri Iliskileri Çalisma ekonomisi ve endüstri iliskileri programinda isçi-isveren iliskileri, sosyal güvenlik, endüstriyel demokrasi, servet ve gelir politikasi, uluslararasi planda sosyal politika konularinda egitim yapilir. Bu alanda ögrenim yapmak isteyenlerin ekonomi ve sosyolojiye karsi ilgili, üstün akademik yetenege ve ikna gücüne sahip ve insan iliskilerinde basarili olmalari beklenir. Çalisma Ekonomisti ünvani ile is piyasasi, sosyal sigorta, is mevzuati, toplu sözlesme ve sendikacilik konularinda arastirma ve incelemeler yaparak, öneriler gelistirirler. Çalisma Ekonomisti ayrica, devletin genel sosyal politikasi ile sosyal güvenlik ve endüstri iliskileri politikasinin planlanma, düzenlenme ve gelistirilmesinde; ilgili bakanlik ve kamu kuruluslarinda, sosyal islerin düzenlenme ve yürütülmesinde, kamu iktisadi tesebbüsleri ve özel sektör isletmelerinin çalisma, isçi-isveren iliskileri ile diger sosyal islerinin düzenlenmesi ve yönetiminde de etkili bir rol oynar. Bu alanda ögrenim görenler, DPT'de, çalisma ve sosyal güvenlik bakanliginin yurtdisi ve yurtiçi ünitelerinde, SSK, Bagkur, T.C.Emekli Sandigi gibi sosyal güvenlik kurumlarinda, müfettis veya uzman olarak kamu iktisadi tesebbüsleri ve özel isletmelerin endüstriyel iliskiler ve sosyal isler bölümlerinin yöneticilik ve danismanlik hizmetlerinde çalisabilirler. Mezunlar ayrica kamu yönetimi, iktisat ve isletme bölümleri mezunlarinin çalisabilecekleri öteki alanlarda da görev alabilirler. Özel sektörde ilerleme kisisel yetenege ve yabanci dil bilmeye baglidir. Çevre Mühendisligi Çevre mühendisligi, hava, su, toprak gibi dogal kaynaklarin en iyi biçimde kullanilmasi, bunlarin kirlenmesine neden olan etkenlerin kaynaklarinda kontrolü ve yok edilmesi, kirlenmenin yol açtigi estetik ve ekonomik kayiplarin önlenerek insan sagligina ve refahina uygun çevre kosullarinin yaratilmasi konularinda egitim ve arastirma yapar. Çevre mühendisligine girmek isteyenlerin yaratici, arastirici, azimli, üstün bir genel akademik yetenege sahip; matematik, fizik, kimya ve biyoloji gibi fen dersleri yaninda ekonomi, sosyoloji gibi sosyal alanlara da ilgi duyan; daha iyi ve saglikli bir çevre yaratabilmek için mücadele verecek kisiler olmasi gerekir. Çevre mühendisliginden mezun olanlara “Çevre Mühendisligi Lisans diplomasi” verilir. Çevre mühendisligi çagimizin sorunu olan çevre kirlenmesini önlemeyi hedef aldigi ve dogrudan insan sagligini ve refahini korumayi amaçladigi için, önümüzdeki yillarda daha da önem kazanacaktir. Çevre mühendislerinin çogu planlamaci olarak Bayindirlik ve Iskan, Kültür, Ulastirma, Sanayi ve Ticaret Bakanligi, Karayollari Genel Müdürlügü, DSI, Iller Bankasi, belediyeler, Tarim, Orman ve Köy Isleri Bakanliklari gibi kamu kuruluslarinda görev alabilirler. Saglik bakanligi Merkez ve Il teskilatlarinda ve Basbakanliga bagli olan Çevre Genel Müdürlügü’nde çevre mühendislerine büyük gereksinim duyulmaktadir. Özel çalisanlar yukarida belirtilen kamu kurumlari, belediyeler ya da kisi ve firmalarin arastirma ve planlama islerini yapabilmekte, Iller Bankasi ve Belediyelerce ihaleye çikarilan sehir imar planlarini hazirlamaktadirlar: Ayrica uzmanlastiklari konulara göre ulasim, tarihsel çevre, dogal çevre ve turizm planlamasi konularinda çesitli is alanlari bulunmaktadir. Dis Hekimligi Dis hekimligi programi, agiz boslugunun ve dis sagliginin korunmasi, dis ve dis etleri hastaliklarinin tedavisi, dis ve çene ameliyatlari ile takma dis yapimi konularinda çalisacak saglik personelini (dis hekimlerini) yetistirir ve bu alanda arastirma yapar. Dis hekimligi fakültelerine girebilmek için üstün bir akademik yetenegin yani sira fen derslerinde basarili olmak gerekir. Dis hekimligi egitiminin uygulamali kismi, el ve parmak becerisi, uzay iliskileri yetenegi ve estetik görüs gerektirmektedir. Dis hekimligi fakültesinin ilk iki yilini basari ile tamamlayan ögrenciye “Temel Dis Hekimligi Bilimlerinde Önlisans Diplomasi”, bes yillik dis hekimligi fakültesini bitiren ögrenciye ise “Dis Hekimligi Yüksek lisans Diplomasi” ve “Dis hekimi” ünvani verilir. Dis hekimleri, serbest çalisabilecekleri gibi devlet kurulusunda da görev alabilirler. Muayenehane açacak bir dis hekiminin önce Türk Tabibler Odasi’na basvurmasi, Saglik Bakanligi’ndan muayenehane açma izni almasi ve durumu Maliye ve Gümrük Bakanligi’na bildirmesi gerekir. Resmi ve özel hastanelerde veya dispanserlerde çalismak isteyen dis hekimleri ilgili kurumlara basvurur ve açik yerlere tayin edilirler. Dis hekimleri Türk Tabibler Odasi’na üye olmak zorundadirlar. Dis hekimlerinin bir kismi da uzmanlik egitimi görüp üniversitelerde görev almaktadirlar. Serbest çalismak isteyen bir dis hekiminin muayenehane açacak, alet ve malzeme alacak kadar sermayesi olmalidir. Eczacilik Eczacilik programi sentetik, yari sentetik veya biyolojik kökenli ilaç hammaddelerinin elde edilmesi, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin incelenmesi, degerlendirilmesi, kaliteli ilaç üretimi ve ilaçlarin saklanmasi, kullanilmasi gibi konularda egitim ve arastirma yapar. Eczacilik fakültesine girebilmek ve bu fakültede basarili olabilmek için normalin üstünde akademik yetenege ve bilimsel meraka sahip olmak, fen bilimlerine ve özellikle kimyaya ilgi duymak gerekir. Eczacilik fakültelerini bitirenlere “Eczacilik Lisans Diplomasi” ve “Eczaci” ünvani verilir. Eczaci saglik hizmetleri grubundan bir meslek adami, ayni zamanda bir ticaret adamidir. Serbest eczaci olarak ilaç alip satmak bir ticaret isidir. Ancak halka ve saglik memurlarina ilaçlarin kaliteleri, nitelikleri hakkinda bilgi verme ve tavsiyelerde bulunma isleri dolayisiyla eczacilik bir saglik meslegidir. Eczacilarin çogunlugu kendilerine veya baskalarina ait eczanelerde, bir kismi ise hastanelerin eczanelerinde sorumlu eczaci olarak, bazilari laboratuvarlarda, ilaç endüstrisinde arastirmaci veya ilaç taniticisi olarak çalisirlar, küçük bir kismi ise egitim ile ugrasirlar. Ekonometri Ekonometri programi iktisat kanunlarinin ortaya konmasi ve çesitli iktisat sorunlarinin niceliksel olarak incelenmesi, uygun kararlarin alinmasi gibi konularda egitim yapar. Ekonometri programina girmek isteyenlerin her seyden önce sayisal düsünme yetenegi yüksek, sayilarla ugrasmaktan sikilmayan, sosyal olaylara ilgili ve disiplinli çalismaya aliskin kimseler olmalari gerekir. Ekonometri bölümünü bitiren kimselere “Ekonometri Lisans Diplomasi” verilir. Bu diplomaya sahip olanlar çesitli kurumlarda “Ekonometrist” ünvanini alir. Ekonometristler, lisans ögrenimi boyunca iktisat ögrencilerinin aldiklari önemli temel ve uygulamali iktisat derslerinin çogunu aldiklari için iktisat mezunlarinin çalisabilecegi tüm alanlarda çalisabilir ve ayni veya benzer isleri yapabilirler. Buna ek olarak aldiklari dersler daha çok sayisal bilgilere dayali oldugu için çalistiklari kamu veya özel sektör kuruluslarinin arastirma birimlerinde mikro ve makro iktisat, uluslararasi iktisat alanlarinda uygulamaya dönük arastirmalar yapabilirler. Bu bölümü bitirenler iktisat ve isletme mezunlarinin çalisabilecegi tüm alanlarda çalisabilirler; ancak daha çok bu alanlarin uygulama birimlerinde görev alirlar. Elektrik-Elektronik Mühendisligi Elektrik-elektronik mühendisliginin amaci, kuvvetli (elektrik) ve zayif (elektronik) akimlarla çalisan alet ve sistemlerin yapimi, gelistirilmesi, elektrik üretimi, iletimi, dagitimi ve sistemin bakimiyla ilgili egitim ve arastirma yapmaktir. Bu bölümü bitirenlere programin adini tasiyan “Mühendislik Lisans Diplomasi” verilir. Elektrik elektronik mühendisleri üretme, iletme ve dagitmayla ilgili sistemlerin, programlarin yapilmasi, gelistirilmesi kullanilmasi ve denetimiyle ilgili sistemlerin, projelerin yapilmasi, gelistirilmesi kullanilmasi ve denetimiyle ilgilenir. Ayrica telgraf telefon haberlesmesinden uydu optik haberlesmesine, enerji üretiminden bilgisayarla bilgi üretimine, ev aletlerinden tip aletlerine kadar yayilan çok genis bir alanda kullanilan her tür mikroelektronik eleman, elektronik devre düzen ve sistemlerin tasarlanmasi, gelistirilmesi ve üretimiyle ilgili isleri planlar ve yürütülmesini saglar. Elektrik ve elektronik alaninda çalismak isteyenlerin üstün akademik yetenege sahip, matematik, fizik, kimya ve ekonomiye ilgili ve yetenekli, dikkatli ve yaratici kimseler olmalari gereklidir. Elektrik - Elektronik mühendislerinin büyük bir kismi PTT, TRT gibi kamu kuruluslarinda, bir kismi özel sektörde ya da serbest çalismaktadirlar. Ülkemizde elektrik-elektronik mühendislerine duyulan gereksinme çok fazladir. Endüstri Mühendisligi Endüstri mühendisligi bölümü, ürün veya hizmet üreten kuruluslarin verimliligini yükseltmek amaciyla insan, makine ve malzemenin etkili bir sekilde kullanilmasi için yöntem ve tekniklerin gelistirilmesi ve uygulanmasi ile ilgili konularda egitim ve arastirma yapar. Endüstri mühendisligi programinda basarili olabilmek için analitik düsünme yetenegine sahip ve yaratici olmak, mühendislige ve sosyal bilimlere ilgi duymak gerekmektedir. Bulunmasi gerekli diger önemli nitelikler arasinda insanlarla isbirligi yapabilme ve düsünceleri baskalarina aktarabilme gücü sayilabilir. Endüstri mühendisligi bölümlerini bitirenler “Endüstri mühendisligi Lisans diplomasi” verilir. Endüstri mühendisliginin diger mühendislerden farki, üretim sistemlerinin tasarim ve isletmelerinde insan faktörünü daima göz önünde bulundurmasi, sistemlere ve problemlerin çözümüne bir bütün olarak yaklasabilmesi ve çesitli mühendislik ve isletme disiplinlerinin sentezini yapabilmesidir. Endüstri mühendisleri kamu ve özel sektöre ait fabrikalarda is bulabilirler. Endüstri mühendisligi ülkemizde gittikçe önemi artan bir mühendislik alanidir. Gerek kamu sektöründe gerek özel sektörde endüstri mühendislerine ihtiyaç duyulmaktadir. Felsefe Felsefe programinin amaci, maddenin, bilginin kapsami ve kaynagi, insanin dünyadaki yeri ve rolü, iyi, dogru ve güzelin ne oldugu gibi problem alanlarinda düsünce üretebilecek elemanlari yetistirmek ve bu alanda inceleme, arastirma yapmaktir. Üniversitelerin felsefe programlarinda baslica dallar genellikle sistematik felsefe, felsefe tarihi, bilim tarihi ve mantik basliklari altinda toplanir. Bu bölüme girebilmek için normalin üzerinde bir akademik yetenege sahip, temel bilimler ve sosyal bilimler alaninda basarili olmak, soyut konularla ugrasmaktan hoslanmak ve her seyden önce entelektüel gelismeyi amaçlamak gerekir. Felsefe bölümünü bitirenlere felsefe "Lisans diplomasi" verilir. Felsefe bölümü mezunlari, basta Milli Egitim Bakanligi, Kültür Bakanligi, olmak üzere bakanliklarin egitim ve kültür ile ilgili birimlerinde, TRT'de, üniversitelerde, kamu kuruluslari ile özel kuruluslarin egitim, kültür, insan iliskileri, planlama ve degerlendirmeyle ilgili birimlerinde çalisma imkani bulmaktadirlar. Ögretmenlik sertifikasi olan mezunlar liselerde ögretmenlik yapabilirler. Düsünce üretebilme ve bunlari yazili olarak aktarabilme yetenegi olanlar yazar olarak basinda is bulabilirler, isterlerse akademik çalismaya yönelme olanaklari da vardir. Fizik Fizik madde ve enerjinin yapisini ve karsilikli etkilesimini arastirir, evrendeki fiziksel olaylarin bagli oldugu yasalari bulmaya çalisir. Fizik bölümlerinde öncelikle bu arastirma ve incelemeleri yapabilecek nitelikte eleman yetistirmeye yönelik egitim yapilir. Fizik ögrenimi yapmak isteyen bir kimse fizik, matematik, kimya gibi temel bilimler alaninda iyi yetismis olmali ve bu alanlara içten bir ilgi duymalidir. Fizikçinin amaci gözlem ve deney yaparak fiziksel olaylarin kanunlarini bulmaktir. Bunun için fizik alaninda çalisacaklarin yaratici kimseler olmalari gerekir. Fizik bölümünden mezun olanlara “Lisans diplomasi” ve “Fizikçi” ünvani verilir. Mezunlar genellikle kamu kesiminde görev alirlar. Bir fizikçinin isi, arastirilacak olan problemi çözümlemek, arastirma yöntemini seçmek, deneyini yapmak ve sonucunu rapor etmek olarak özetlenebilir. Lisans düzeyinde egitim gören ve Ögretmenlik Sertifikasi alanlar liselerde ve özel dershanelerde ögretmen olabilir ya da özel bir kurs gördükten sonra bilgisayar programcisi olarak çalisabilirler, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun fizik laboratuvarlarinda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi ile Sanayi ve Ticaret Bakanligi’nin çesitli kuruluslarinda arastirici olarak is bulabilirler, Aselsan, PTT, TRT, gibi kuruluslarda teknik eleman olarak çalisabilirler. Bir temel bilim olarak fizigin, gerek ortaögretimde gerekse yüksekögretimde önemli bir yeri vardir. Ülkemizde ortaögretimde fizik ögretmeni açigi büyüktür. Açilmakta olan ve açilacak üniversitelerin fizik alaninda yetismis elemanlara ihtiyaci vardir. Bu nedenle iyi yetismis bir fizikçi ülkemizde bugün ve gelecekte daima aranan bir eleman durumundadir. Gazetecilik Gazetecilik programinin amaci, yazili basinda haberin kaynagindan basim ve yayin asamasina kadar olan islemlere iliskin temel bilgi ve becerileri kazanmis nitelikli eleman yetistirmek ve bu alanda arastirma yapmaktir. Gazetecilik programina girmek isteyen kimselerin normalin üstünde sözel yetenege sahip, sosyal arastirmalara merakli, baskalari ile iletisim kurmaktan hoslanan, girisken ve israrci kimseler olmalari beklenir. Bu alanda çalisacak kimseler iyi bir gözlemci olabilmelidirler. Gazetecilik programini düsünen ögrencilerin kendilerini Türkçe-kompozisyon, yabanci dil ve sosyal bilimler alaninda iyi yetistirmeli ve mümkünse bir okul gazetesinde yazi yazarak kendilerini sinamalidirlar. Gazetecilik programini bitirenlere "lisans diplomasi" verilir. Mezunlari çesitli basin ve yayin kuruluslarinin merkez ve haber bürolarinda görev alirlar. Gazetecilik programini bitirenler genellikle basin yayin kuruluslarinda görev alirlar. Gazetecilik ekonomik kosullardan çok çabuk etkilenen bir sektör oldugundan, mezunlarin is bulma sansi ülkenin ekonomik gelismisligi ile çok siki iliskilidir. Bununla birlikte, alaninda çok iyi yetismis bir kimsenin her türlü kosulda issiz kalamayacagi söylenebilir. Gida Mühendisligi Gida mühendisligi bölümü, gida hammaddelerinin degerlendirilmesi ve gida kaynaklarinin nitelik ve nicelik olarak korunmasi, artiklarindan yeni besin olusturulmasi, hammaddelerden çok yönlü yararlanilmasi ve böylece saglikli gida çesitlerinin artirilmasi konusunda arastirma ve egitim yapar. Gida mühendisligi bölümü iki dala ayrilir. Gida Bilimi: Gidalarin kimyasi, biyokimya, enzim bilimi, gida mikrobiyolojisi, kalite kontrolü vb. konularla ilgilidir. Gida Teknolojisi: Gida mühendisligi temel islemleri, tüm bitkisel ve hayvansal gidalarin islenmesi ve biyoteknoloji konulari ile ilgilidir. Gida mühendisligi bölümüne girmek isteyen bir kimsenin normalin üstünde bir genel akademik yetenege sahip; matematik, biyoloji, fizik ve özellikle kimya ve ekonomi ile ilgili olmasi gerekir. Ayrica, gida mühendisligi temelde disiplinler arasi bir yapi gösterdiginden bu bölümü tercih eden kisilerin okumayi seven, arastirmaya yönelik çalismalar yapabilecek, sürekli çalismayi göze alabilecek ve yenilikleri izleyebilecek bir yapida olmalari ve olumlu insan iliskileri kurmalari beklenir. Gida mühendisligi bölümünü bitirenlere "Lisans Diplomasi" ünvani ile "Gida Mühendisi" ünvani verilmektedir. Gida mühendisligi esas itibariyle bir üretici mühendislik dalidir. Gida üretiminde ve isletmede çalisanlar, bizzat üretimi denetler ve karsilasilan sorunlarin giderilmesi ile ugrasirlar. Kalite kontrol dalinda ise isletmeler bünyesindeki ünitelerde ara asamalarda islenmis madde kontrollerini yaparlar, tüketime sunulmus gidalarin denetimi ile ilgilenirler. Gida mühendisligi bölümü mezunlari, Tarim, Orman ve Köyisleri, Saglik, Maliye ve Gümrük, Sanayi ve Ticaret Bakanliklari'nda, belediyelerde ve özel sektörde; proje mühendisi, isletme mühendisi, yatirim uzmani, danisman veya kalite kontrol uzmani olarak görev alabilirler. Gida mühendisleri, özel, (et, süt vb.) konularda uzmanlasmis gida teknologlarindan farkli olarak yukarida belirtilen ünvanlarda kendi mühendislik alanlarinin tümünü kapsayan konularda çalisabilirler. Gida mühendisligi yeni gelismekte olan bir alan oldugu için bu bölüm mezunlarina ihtiyaç duyulmaktadir. Halkla Iliskiler ve Tanitim Halkla iliskiler ve tanitim programinin amaci, gerek kamu, gerekse özel sektör kuruluslarinin halkla iliskiler, reklam ve tanitim birimlerinde çalisacak nitelikli elemanlari yetistirmek ve bu alanda arastirma yapmaktir. Halkla iliskiler ve tanitim programina girmek isteyen bir kimsenin sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda basarili, normalin üzerinde bir sözel yetenege ve ikna gücüne sahip, girisken, insanlarla etkilesimde bulunmaktan hoslanan, çevredeki kaynaklari seferber edebilen, yaratici bir kisi olmasi gerekir. Halkla iliskiler programini bitirenlere "Lisans diplomasi" verilir. Mezunlar çesitli kurumlarda "Halkla Iliskiler ve Tanitim Elemani" olarak görev alirlar. Bu bölüm mezunlari, fabrika, üniversite, gazete, hastane, banka gibi her türlü kamu kurulusu ve özel kurulusta is bulma olanagina sahiptir. Çalistiklari kurum tanitici haber bültenleri, brosürler, raporlar hazirlar, kurumun etkinliklerini kitle iletisim araçlari ile halka duyurur, kurumla ilgili toplantilar, sergiler, konferanslar hazirlar, kurumla ilgili yazilari basindan izler. Havacilik/Uçak Mühendisligi Havacilik/Uçak mühendisligi programi havada seyreden her çesit aracin tasarlanmasi ve insa projelerinin hazirlanmasi, üretilmesi bakim ve onarim teknolojisi ve isletmesi konularinda egitim ve arastirma yapar. Havacilik/uçak mühendisligi bölümüne girmek isteyen bir kimsenin, normalin üstünde bir genel akademik yetenege sahip, matematik, fizik, kimya ve astronomi konularina ilgili ve bu alanlarda iyice yetismis, sabirli, dikkatli, düzgün sekil çizebilen yaratici ve baska insanlarla isbirligi yapabilecek uyumlu bir kimse olmasi gerekir. Havacilik/uçak mühendisligi bölümünden mezun olanlara “Havacilik/Uçak Mühendisligi Lisans Diplomasi” ve havacilik/Uçak mühendisi” ünvani verilir. Havacilik/Uçak mühendisleri, ülkemizde THY’da , Kara ve Hava Kuvvetlerinde ana bakim üstlerinde, MKE kurumunda, özel bazi hava sirketlerinde temel elemanlar olarak çalisabilecekleri gibi, egitimleri sirasinda almis olduklari temel makine mühendisligi bilgileri sayesinde makine mühendisligi sahalarinda da çalismaktadirlar. Kendi alanlarinda çalisma imkanlari, ülke sartlarina paralel olarak artmaktadir. Hukuk Hukuk programinin amaci, toplumda bireylerin birbirleri ile ve devletle veya devletlerin birbirleriyle iliskilerini düzenleyen yasalarin uygulanmasi sirasinda ortaya çikacak anlasmazliklarin çözümü konusunda çalisacak hukukçulari yetistirmek ve bu alanda arastirma yapmaktir. Hukuk fakültesinde basarili olabilmek için ögrencinin lisede aldigi felsefe, mantik, sosyoloji, kompozisyon ve Türkçe derslerinde basarili olmasi beklenir. Hukuk fakültesi mezunlari hangi alanda çalisirlarsa çalissinlar üstün bir akademik yetenege, ikna gücüne, saglam bir mantik ve seziye sahip olmalidirlar. Hukuk fakültesine girmek isteyenler hukukun, sorumlulugu çok fazla olan bir meslek alani oldugunu, sürekli çalisma, okuma ve arastirma gerektirdigini öncelikle kabul etmelidirler. Sabir ve anlayis da bu alanda basari için gerekli niteliklerdir. Hukuk fakültesinde 4 yillik lisans programini tamamlayanlar "Lisans Diplomasi" almaktadirlar. Hukuk fakültesini bitirenler genellikle "Hakim", "Savci" ve "Avukat" ünvanlari ile çalismaktadirlar. Hakim ya da savci olmak isteyenler, Adalet Bakanligi’nca açilan sinavi kazanmak, daha sonra da mahkemelerde staj yapmak zorundadir. Stajerlik dönemini bitirenlerin kura ile atanacaklari yerler belirlenir. Avukat olmak isteyen bir kimsenin hukuk fakültesini bitirdikten sonra bir yil staj yapmasi gerekir. Staj süresinin yarisi mahkemelerde, yarisi tecrübeli bir avukatin yaninda geçer. Egitimini basari ile tamamlayan bir avukat bir yazihane açarak dava kabul etmeye baslayabilir. Bazi avukatlar kamu kuruluslarinda ve özel kuruluslarda avukat veya hukuk müsaviri olarak görev alirlar. Her avukat, avukatlik meslegini yürütmek için meslek üyelerinin çalismalarini denetleyen bir kurulus olan Türkiye Barolar Birligine kaydolmak zorundadir. Avukatlik mesleginde is bulma olanagi; bulunulan bölgenin ekonomik ve toplumsal kosullarina ve avukatin yeteneklerine baglidir. Bunun disinda, hukuk fakültesini bitirenler hukuk danismanligi, noterlik, müfettislik, hariciye meslek memurlugu gibi mesleklerde de is bulabilmektedirler. Iktisat Iktisat programi, tükenebilir kaynaklarin insanlarin ihtiyaçlarini karsilamak için en etkin biçimde kullanilmasi, bu kaynaklarin artirilmasi ve üretilen mal ve hizmetlerin bölüsümü ile ilgili konularda egitim ve arastirma yapar. Iktisat programinda temel ekonomi derslerinin yani sira yönetim, hukuk, isletmecilik, istatistik, uluslararasi iliskiler alanlarina iliskin dersler de veriler. Okutulan derslerin amaci ögrencilere genel bir bilgi kazandirmanin yaninda çözümleme ve elestirme gücünü gelistirmektir. Bu alanda ögrenim yapmak isteyenlerin akademik yetenegin yani sira, sayisal düsünme yetenegine de sahip olmalari beklenir. Basarili olabilmek için her seyden önce arastirma, inceleme yapmayi, yönetim ve idari alanlarda çalismayi sevmek önemlidir. Yaraticilik da bu alanda basariyi artiran bir özelliktir. Üniversitelerin iktisat bölümlerinden mezun olanlara "Lisans Diplomasi" verilir. Bölüm mezunlari isgücü piyasasinda Iktisatçi olarak görev alirlar. Iktisatçilar çalistiklari kurumda hammadde ve insan gücü kaynaklarinin en karli biçimde kullanilmasina ve üretilen mallarin pazarlanmasinda en uygun yöntemlerin bulunmasina çalisirlar. Mezunlar çok çesitli alanlarda is bulabilmekle birlikte, son yillarda en çok bankalar ile egitim ve arastirma kurumlarinda istihdam edilmektedirler. Insaat Mühendisligi Insaat mühendisligi programi, her türlü bina, baraj, havaalani, köprü, yol, liman, kanalizasyon, su sebekesi vb. hizmet ve endüstri yapilarinin planlanmasi, projelendirilmesi, yapimi ve denetimi konulari ile ilgili egitim ve arastirma yapar. Insaat mühendisligi alaninda çalismak isteyen bir kimsenin sayisal akil yürütme gücüne sahip; matematige, fizige, ekonomiye ilgili ve bu alanda iyi yetismis bir kimse olmasi gereklidir. Her bilim dalinda oldugu gibi, insaat mühendisliginde de, kisinin bilgilerini anlamli bir düzen içinde bir araya getirerek sentez yapabilme ve bundan yararlanarak problem çözebilme yetenegini gelistirmis olmasi gereklidir. Ayrica is sahipleri ve isçilerle iyi iliskiler kurabilen, sabirli, hosgörülü ve düsüncelerini baskalarina iletebilen bir kimse olmak da insaat mühendisliginde aranan kisilik özellikleridir. Insaat mühendisligini bitiren ögrenciye "Insaat Mühendisligi Lisans Diplomasi" ve "Insaat Mühendisi" ünvani verilir. Insaat mühendisligi kurucu mühendislik alanlarinin basinda gelir. Insaat mühendisligi genis bir alani kapsadigindan çesitli dallarda uzmanlasma geregi duyulmaktadir. Bu alanlarin baslicalari, yapi mühendisligi, temel mühendisligi, su mühendisligi, malzeme bilimi, ulasim vb. konulardir. Lisansüstü ögretim düzeyinde, ögrencinin bu alanlardan birinde bilgi ve yetenegini gelistirmesi ve seçtigi alan içinde bulunan belli bir problem üzerinde özgün arastirma yapmasi beklenir. Uzmanlik ve çalisma alani ne olursa olsun insaat mühendisi kuracagi yapinin dayanikliligini saglamakla yükümlüdür. Bunun yaninda, insaat için gerekli malzeme ve personeli, bunlarin maliyetini hesaplar, malzemeyi satin alir, is planini hazirlar, insaati denetler. Bu çalismalari, yakin mesleklerden kisilerle isbirligi ve dayanisma içinde gerçeklestirir. Insaat mühendisligi çalismalarinin önemli bir bölümü büroda gerçeklestirilirse de, yine önemli bir bölümü uygulama alaninda yer alir. Bu nedenle, insaat mühendislerinin bazilari büroda, bazilari santiyede, pek çogu da her iki alanda görev yaparlar. Ülkemizde insaat mühendisleri, Bayindirlik ve Iskan, Orman, Tarim ve Köyisleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ulastirma Bakanliklarinda, DSI ve Karayollari Genel Müdürlüklerinde, kamu iktisadi tesekküllerinde görev almakta, bir kismi ise serbest çalismaktadir. Gelecekte insaat mühendislerine duyulan gereksinme daha da artacaktir. Insaat mühendisleri müteahhit olarak serbest de çalisabilirler. Isletme Isletme programi fabrika, çiftlik, banka, sigorta, maden gibi mal ve hizmet üreten kuruluslarda üretimin daha verimli bir biçimde yapilabilmesi için izlenecek yollar konusunda çalisacak elemanlari yetistirir. Isletme okumak isteyen bir kimsenin üstün bir genel akademik yetenege ve sayisal düsünme yetenegine sahip olmasi, matematik, sosyoloji, psikolojiye ilgi duymasi ve bu alanlarda basarili olmasi gerekir. Ayrica, görevi geregi çalistigi kurumdaki diger personelle ve halkla siki iliskiler içinde oldugundan bir isletmecinin sabirli, anlayisli, hosgörü sahibi ve insan ihtiyaçlarina karsi duyarli, fikirlerini baskalarina anlatabilme ve insanlari inandirabilme gücüne sahip bir kimse olmasi, kisaca insanlarla etkilesimde bulunmaktan hoslanmasi gereklidir. Isletme egitimini bitiren ögrenciler "Lisans diplomasi" almaya hak kazanirlar ve "Isletmeci" ünvani ile çalisilar. Kendini iyi yetistirmis, sosyal yönü kuvvetli ve yabanci dil bilen bir isletmeci is bulma sorunu yoktur. Isletme bölümü mezunlari, özel sektörden kamu kuruluslarina kadar her türlü teknolojiyi kullanma bilgi ve becerisine sahip, isletmede pazarlama, planlama, örgütleme ve denetim bölümlerinde teknik eleman ve yönetici olarak çalisabilirler. Isletme Mühendisligi Isletme mühendisligi programi, isletmelerin teknik kadrolari ile sosyal bilimler egitimi görmüs isletmeci kadrolari arasindaki bagi kurabilecek yönetim elemanlari yetistirme amacina yönelik egitim ve arastirma yapar. Isletme mühendisligi bölümüne girebilmek ve bu bölümde basarili olabilmek için bir ögrencinin üstün bir genel akademik yetenegin yani sira, özellikle sayisal düsünme yetenegine sahip, matematik, fizik, kimya gibi temel fen derslerinde, sosyoloji ve psikoloji gibi sosyal bilim derslerinde basarili olmasi gerekir. Isletme mühendisligi bölümünü bitiren ögrenciye "Lisans Diplomasi" ve "Isletme Mühendisi" ünvani verilir. Isletme mühendisi fabrikalarda üretim faaliyetleri ile ürünün pazarlanmasi ve maliyetin hesaplanmasi gibi isletme faaliyetleri arasindaki esgüdümü saglar, üretimin planlanmasi için malzeme, insan gücü, para ve zamanin en ekonomik biçimde kullanilmasi için gerekli düzenlemeleri yapar. Isletme mühendisi gerek fabrikalardaki üretim faaliyetleri, gerek bürolardaki öteki isletme faaliyetleri alanlarinda çalisarak, sadece sosyal bilim ya da sadece mühendislik egitimi görmüs kadrolar arasinda iletisim ve esgüdümü saglar. Bu kadrolarin bir tür ara kesitini olusturur. Isletme mühendisleri, isletmelerde, atölyelerde planlama, pazarlama ve finansman bölümlerinde görev alabilirler. Isletme mühendisi, bir isletmeciye oranla çok daha fazla sayisal yöntemler kullanir; bir endüstri mühendisine göre ise isletmenin mali ve beseri yönetimine çok daha fazla katkida bulunur. Isletme mühendisligi Türkiye'de giderek aranan bir meslek olma yolundadir. Ülkemiz hizli bir sanayilesme süreci içindedir. Bu süreç isletme mühendisi ihtiyacinin artmasina neden olmaktadir. Özellikle kamu iktisadi tesekküllerine bagli büyük isletmelerde, özel sektörün büyük fabrikalarinda üretim faaliyetleriyle isletme faaliyetlerinin koordinasyonunu saglayan isletme mühendislerine gelecekte duyulan gereksinme daha da artacaktir. Bu nedenle, mezunlarin is bulma olanaklari oldukça genistir. Jeodezi Ve Fotogrametri Mühendisligi Yeryüzünün biçim ve büyüklügünün ölçülerek standart haritalarda çizgiler halinde gösterilmesi, sualti haritalarinin yapimi, yeralti ve yerüstü maden isletmeleri ile ilgili ölçme ve degerlendirme çalismalari jeodezi ve fotogrametrinin inceleme alanina girer. Ayrica, ölçmeler sirasinda çogu kez açik havada ve degisik iklim kosullarinda çalisma gerektiginden jeodezi ve fotogrametri mühendislerinin bedence saglikli olmalari ve açik havada çalismaktan hoslanmalari beklenir. Ölçme aletlerinin iyi kullanilabilmesi ve ölçmelerin hatasiz yapilabilmesi bakimindan el ve göz isbirligi, jeodezi ve fotogrametri alaninda çalisacak kisilerde aranan önemli becerilerdendir. Jeodezi ve fotogrametri mühendisligi ekip halinde çalismayi gerektiren bir meslek oldugundan bu alanda çalisan kimsenin sabirli ve hosgörülü olmasida gereklidir. Jeodezi ve fotogrametri bölümünü bitirenler bu alanda "Lisans Diplomasi"na ve "Mühendis" ünvanina hak kazanirlar. Jeodezi ve fotogrametri mühendisinin görevleri, teknik ve hukuki görevler olarak iki kisimda incelenebilir. Büyük arazilerin ayrintili ölçümlerinin yapilmasi, karayollari yapilacak arazilerin insaat kosullarina uygunluk açisindan ölçülmesi, yeralti ve madencilik çalismalari için konum, biçim, derinlik, hacim vb. konularda ayrintili bilgi verecek ölçümlerin yapilip haritalarinin çizilmesi jeodezi ve fotogrametri mühendislerinin teknik görevlerindendir. Sahislara ait tasinmaz mallarin sinirlari mevcut belgelere göre belirlenemedigi zaman jeodezi ve fotogrametri mühendislerine bilirkisi olarak danisilir. Jeodezi ve fotogrametri mühendisleri verecekleri bilgilerle teknik yönden gerçege uygun sinirin saptanmasina yardimci olurlar. Bu danismanlik görevi jeodezi ve fotogrametri mühendislerinin hukuki görevlerindendir. Ülke savunmasi, tasinmaz mal hukukunu güvence altina alan ülke kadastrosu, sehir imar planlari, toprak dagitimi, ormancilik, yol yapimi, sulama ve kurutma, elektrik ve etüd, cografi-jeolojik ve arkeolojik arastirmalar, vergileme, dogal afetlerden korunma vb. isler jeodezi ve fotogrametri mühendislerinin çalisma alanlaridir. Bütün bu alanlarda yapilacak çalismalarda jeodezi ve fotogrametri mühendisi, bilgisine basvurulan önemli bir teknik elemandir. Jeodezi ve fotogrametri mühendisleri, Bayindirlik ve Iskan, Orman, Tarim ve Köy Isleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ulastirma Bakanliklarinda, Tapu Kadastro ve Harita Müdürlüklerinde, belediyelerde görev alirlar. Bunlarin bazilari hem harita yapan, hem de kullanan kuruluslardir. Jeodezi ve fotogrametri mühendisligine duyulan gereksinme son yillarda giderek daha çok anlasilmaya baslanmistir. Jeofizik Mühendisligi Jeofizik mühendisligi programi petrol, her çesit maden ve endüstriyel minerallerin aranmasi, bulunan rezervlerin özelliklerinin tesbiti ve maden mühendisleri tarafindan isletilmeye baslanincaya kadar jeoloji mühendisleri ile isbirligi yaparak arazi çalismalari yapilmasi, ayrica yeralti suyu ve jeotermal enerji arastirmalari ile baraj, demiryolu, karayolu ve havaalanlarinin zemin etüdleri ve deprem ile ilgili egitim ve arastirma etkinliklerini yürütür. Jeofizik mühendisligi programina girmek isteyenlerin, normalin üzerinde bir genel akademik yetenege sahip, temel bilimlere ilgili ve bu alanda basarili, açik havada çalismaktan hoslanan, bedence güçlü kimseler olmalari gerekir. Mezunlara "Lisans Diplomasi" ile "Jeofizik Mühendisi" ünvani verilir. Jeofizik mühendisi, kendisine en yakin meslek üyesi olan jeoloji mühendisi ile ayni kurumda çalistiginda, genelde, jeoloji arastirmalari ile kesin sonuca gidilemeyen problemlerin çözümünde etkili olur. Jeofizik mühendisi arazide veya laboratuvarda ölçü alir, gerekli düzeltmeleri uygular ve böylece elde ettigi sonuçlari yorumlar. Jeofizik mühendisi bu yorumlamalari dolayisiyla daima kesif isi yapmaktadir. Jeofizik mühendisleri hemen hemen her zaman yeryüzünün alti ile ugrasir, yeraltindaki petrol cevher, yeralti suyu arastirmalari ile büyük köprü, bina ve barajlarin zemin ölçüleri gibi konularda çalisir. Bir bakima yeraltinin röntgenini çikarir. Jeofizik mühendisleri, Maden Tetkik Arama, Türkiye Petrolleri Anonim Ortakligi, Devlet Su Isleri, Etibank Genel Müdürlügü, Türkiye Kömür Isletmeleri, Elektrik Isleri Etüd Idaresi, Toprak-Su, Yol-Su-Elektrik Kurumu, yabanci petrol sirketleri, özel maden ve sondaj sirketleri ile büyüksehir belediyelerinde çalismaktadirlar. Jeoloji Mühendisligi Jeoloji, yerkürenin baslangicindan bugüne kadar geçirdigi yapisal degismeleri, yerkabugunun yüzeyinin ve altinin bugünkü durumunu inceler. Jeoloji mühendisligi bölümü jeoloji biliminin sagladigi bilgilerin mühendislik alanina uygulamasina iliskin kuram ve yöntemler konusunda egitim ve arastirma yapar. Jeoloji mühendisligi alaninda çalisacak kisinin üstün bir akademik yetenege sahip, jeoloji, fizik, kimya, matematik, cografya ve ekonomiye ilgili ve bu alanlarda basarili, açik havada çalismaktan hoslanan bir kimse olmasi gerekir. Üniversitelerin jeoloji mühendisligi bölümünü bitirenler bu alanda "Lisans Diplomasi"na ve "Jeoloji Mühendisi" ünvanina hak kazanirlar. Jeoloji mühendisi çalistigi kurumda yeraltindaki dogal kaynaklarin maden, petrol, endüstriyel hammaddeler, yeralti suyu, jeotermik enerjinin bilimsel ve teknik yöntemlerle arastirilmasina, bulunmasina ve rezervlerin hesaplanmasina; kentlesme alanlari liman, havaalani, baraj yerleri ile tünel, karayolu ve demiryollarinin geçecegi yerlerin en uygun jeolojik özelliklerine göre seçilmesine çalisir, bu alanda arastirma ve incelemeler yapar. Jeoloji mühendisi, yeryüzünün jeolojik haritalarini yapar, yeryüzü ve yeraltina ait elde edilen bilgileri bütünlestirerek uygulamaya dönüstürür. Jeoloji mühendisleri, jeofizik ve maden mühendisleri ile yakin bir isbirligi içinde çalisirlar. Bu alanda çalisanlarin büyük bir bölümü kamu kuruluslarinda, pek azi ise özel sektörde çalismaktadir. Jeoloji mühendislerinin çalistigi belli basli kuruluslar sunlardir: MTA, T.P.A.O., DSI, Iller Bankasi, Etibank, TKI, Devlet Karayollari, Seramik ve Cam Fabrikalari, Deprem Arastirma Enstitüsü ve özel sektördür. Kamu Yönetimi Kamu yönetimi programi, devlet teskilatinin çesitli kademelerinde ekonomik ve sosyal yönden gelismelerinden sorumludurlar. Diger resmi ve özel kuruluslarin yönetim birimlerinde yönetici olarak çalisan mezunlar kanun ve yönetmeliklere uygun sekilde çalisilmasini saglar, bu konuda diger personeli denetler, kisaca yönetim biliminin ilkelerini çalistigi kurumda uygular. Bu alanda çalismak isteyenlerin üstün bir genel akademik yetenege sahip, düsüncelerini yazili ya da sözlü olarak ifade edebilen, sosyoloji, psikoloji, mantik, felsefe ve tarihe merakli ve bu alanlarda iyi yetismis olmasi gerekir. Ayrica, halkla ve üst makamlarla devamli etkilesim halinde çalisan yöneticilerin saglam bir mantiga, inandirma gücüne, insan davranislarini algilama yeteneklerine sahip olmasi beklenir. Üniversitelerin kamu yönetimini bitirenler bu dalda "Lisans Diplomasi" almaya hak kazanirlar ve çalistiklari kurumda pozisyonlarina göre "Kaymakam", "Müfettis", "Yönetici" gibi ünvanlar alirlar. Kamu yönetimi mezunlari basta Içisleri Bakanligi olmak üzere bakanliklarin tümünde idari görevlerde çalisabilirler, özel sektörde yönetim mekanizmasinin çesitli kademelerinde görev alabilirler. Kimya Mühendisligi Kimya mühendisligi programi, kimya biliminin sagladigi bulgularin endüstriye uygulanmasi; kimyasal üretim yapacak tesislerin tasarimi; tesislerin yapiminin amaca uygunluk açisindan denetlenmesi; kimyasal maddelerin islenmesinden ürünlerin pazarlanmasina kadar geçen süreçte degerlendirme, denetim ve gelistirme çalismalarinin yapilmasi gibi konularda kuramsal ve uygulamali egitim vermekte ve arastirma yapmaktadir. Kimya mühendisligi bölümleri modern kimya mühendisliginin temellerini ögretmenin yani sira endüstri ve örgütleme problemlerine iliskin gerek teknik gerekse teknik olmayan bilgilerin egitimini de üstlenmistir. Kimya mühendisligi alaninda çalismak isteyen bir kimsenin, normalin üstünde bir genel akademik yetenege sahip, matematik, fizik ve özellikle kimya ve ekonomi ile ilgili, bilimsel meraki olan, sabirli ve insanlarla olumlu iliskiler kurabilen bir kimse olmasi gerekir. Kimya mühendisligi bölümlerinden mezun olanlar "Kimya Mühendisligi Lisans Diplomasi" almaktadirlar. Kimya mühendisi çalistigi kurumda mühendislik faaliyetlerinin her çesidi ile ilgilidir. Kimyasal üretim yapacak fabrika ve araçlari planlar, desenini hazirlar, kurar (kurucu mühendislik), bol ve ucuz üretim elde etmek için uygun yöntemler seçer, üretimi denetler (üretici mühendislik), kimyasal maddeler ve üretimler üzerinde arastirmalar yapar (arastirici mühendislik). Yapma kauçuk, plastik, antibiyotikler, deterjan vb. kimya mühendislerinin ugrastigi ürünlerdir. Kimya mühendisligi bölümlerinden mezun olan ögrenciler, kimya mühendisliginin çok genis uygulama alanlarini kapsayan fabrika ve isletmelerin, isletme, plan-proje ve kontrol ünitelerinde çalismaktadirlar. Maden Mühendisligi Maden mühendisligi programi, en genis anlamda, cevherlerin bulunmasi ve çikarilmasi, zenginlestirilmesi konularinda egitim ve arastirma yapar. Maden mühendisligi bölümüne girmek isteyen bir kimsenin normalin üstünde bir zihinsel yetenege sahip, matematik. fizik, jeoloji, kimya ve ekonomiyle ilgili ve bu alanlara iyi yetismis olmasi gerekir. Ayrica yer altinda güç kosullarda çalisan isçileri yönetme durumunda olan bir maden mühendisinin insan iliskileri konusunda bilgili, anlayisli ve sabirli olmasi beklenir. Maden mühendisligi bölümünü bitirenlere bu alanda "Lisans Diplomasi" ve "Maden Mühendisi" ünvani verilir. Maden mühendislerinin iki temel ugras alani vardir. Bunlar, cevher yataklarinin bulunmasi ve rezerv miktarlarinin saptanmasi çalismalari ile bulunan cevherin üretimi için gerekli ön hazirlik çalismalari, üretim çalismalari ve üretilen cevherin zenginlestirilmesi çalismalaridir. Maden mühendisleri, TKI, Etibank ve MTA Enstitüsü, TDÇI, DSI gibi resmi kuruluslarda ve özel maden isletmelerinde görev almaktadirlar. Makine Mühendisligi Makine mühendisligi programi, her türlü mekanik sistemlerin ve enerji dönüstürüm sistemlerin tasarimi, gelistirilmesi ve üretimin planlanmasi konularinda egitim ve arastirma yapar. Makine mühendisligi programina girecek ve makine mühendisligi alaninda çalisacak kisinin üstün bir akademik yetenege, hayal gücüne ve yaraticiliga, uzay iliskileri yetenegine ve el becerisine sahip; matematik, fizik, teknik resim ve tasari geometri ile ilgili ve bu alanlarda basarili bir kimse olmasi gereklidir. Makine mühendisligi bölümünden mezun olanlara bu alanda “Makine Mühendisligi Lisans diplomasi” ve “Makine Mühendisi” ünvani verilir. Makine Mühendisi, çalistigi kurumun yapisina göre, her türlü mekanik sistemlerin, gaz ve buhar tribünlerinin, pistonlu kompresörlerin, nükleer reaktörlerin, içten yanmali, motorlarin, sogutma, isitma, havalandirma sistemlerinin tasarimini yapar, gelistirir. Bunu yaparken kullanislilik ve ucuzluk faktörleri göz önünde bulundurur. Kalkinma çabasinda olan ülkemizde, diger teknik elemanlar gibi makine mühendislerine de ihtiyaç duyulmaktadir. Metalurji Mühendisligi Metalurji Mühendisligi bölümünde, bilesiminde metal bulunan maden filizlerinden metal ve alasimlarinin elde edilmesi ve bunlarin islenerek endüstrinin isledigi hammadde haline getirilmesi konusunda arastirma, egitim çalismalari yürütülür. Ayrica metal olmayan seramik, plastik vb. maddelerin elde edilmesi ve islenmesi de Metalurji Mühendisliginin ilgi alanina girer. Metalurji Mühendisligi bölümüne girmek isteyenlerin üstün bir genel akademik yetenek yaninda sayisal ve mekanik yeteneklere sahip; kimya, fizik, matematik ve yerbilimlerine ilgili ve bu alanlarda iyi yetismis olmalari gerekir. Metalurji Mühendislerinin entegre demir-çelik fabrikalarinda, çeliskhane-lerde, alüminyum, çinko gibi metallerin üretiminde ve bu metallerden olusturulan çesitli alasimlarin dökümhanelerinde, isi islem merkezlerinde, madeni esya ve makine imalati, tasit araçlari imalatlari gibi sektörlerde imalat ve kalite kontrol konularinda, üniversitelerde, TÜBITAK gibi arastirma ve ögretim kuruluslarinda metalurji ile ilgili ihracaat sirketleri ile yurt disi firmalarin temsilcilik görevlerinde bulunma gibi çalisma alanlari vardir. Mimarlik Mimarlik bölümü, her çesit binanin istege ve olanaklara göre plan ve projelerinin hazirlanmasi, yapiminin denetlenmesi konularinda egitim ve arastirma yapar. Bu alanda egitim görmek isteyen lise ögrencileri kendilerini, matematik, fizik, resim ve sosyal bilimler (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür) alanlarinda iyi yetistirmelidirler. Iyi bir mimar, hem sanat ve sosyal bilimlerle ilgili, hem de is hayatinin özelliklerini taniyan kisidir. Bu nedenle kisinin üstün bir genel akademik yetenek yaninda uzay iliskilerini görebilme (cisimlerin uzayda alacaklari durumlari göz önünde canlandirabilme), düzgün sekil çizebilme gücüne sahip, yaratici bir kimse olmasi gereklidir. Ayrica kisinin is-ticaret konusunda bilgili, baska insanlarla isbirligi yapabilmek için uyumlu bir kimse olmasi çalisma hayatinda basarisini artirabilir. Mimarlik bölümünden mezun olanlara bu alanda “Lisans diplomasi” ve “Mimar” ünvani verilir. Kamu kesiminde çalisan mimarlar genellikle Bayindirlik ve Iskan, Ulastirma bakanliklarinda ve Belediyelerde görev alirlar. Mimarlik serbest çalismaya elverisli bir meslektir ve bugün özellikle büyük kentlerimizde mimarlarin birkaçi bir araya gelerek mimarlik bürosu açmayi tercih etmektedirler. Ülkemizde mimara gereksinme duyulmaktadir. Ancak, son yillarda mimar yetistiren okullarin çogalmasi ile mimar sayisinda asiri bir artma olmustur. Bununla birlikte yetenekli ve iyi yetismis bir mimarin her zaman bol kazançli is bulmasi olanaklidir. Mütercim - Tercümanlik Mütercim - Tercümanlik programi Ingilizce yazilmis bir metnin baska bir dile yazili olarak nasil çevrilecegi (mütercim) ve Ingilizcideki bir konusmanin baska bir dile nasil çevrilecegi (tercümanlik) konularinda egitim yapar. Dil ve Edebiyat basligi altinda toplayabilecegimiz Türk Dili ve Edebiyati, Dogu Dilleri ve Edebiyatlari, Bati Dilleri ve Edebiyatlari, Eskiçag dilleri ve kültürleri ve Mütercim-Tercümanlik gibi programlarda basarili olabilmek için genel akademik yetenegin yani sira sözel yetenek, güçlü bir bellek ve dikkate sahip olmak gereklidir. Ayrica, dil ve edebiyat konularinda özellikle Eskiçag dilleri ve kültürleri ve dilbilim alanlarinda egitim görmek isteyenlerin bilimsel meraka sahip olmalari, eski eserleri arastirmaya ilgi duymalari beklenir. Sümeroloji ve Hititoloji gibi programlar eski uygarliklara meraka sahip olmalari, eski eserleri arastirmaya ilgi duymalari beklenir. Sümeroloji ve Hititoloji gibi programlar eski uygarliklara merak duyanlarin ilgisini çekebilir. Mütercim-Tercümanlik programina gireceklerin ise zengin bir genel kültür yaninda gramer ve kompozisyonda basarili ve genis bir sözcük dagarcigina sahip olmalari gerekir. Özellikle tercümanlik çesitli tipte insan tanima olanagi verdiginden, hareketli bir çalisma ortamindan ve sosyal iliskilerden zevk alanlar için önerilebilir. Bu programlarda dersler genellikle kuramsal olarak sürdürülmekte, ögrenciler fakülte kütüphanelerinde arastirma yapmakta, gerektiginde fakültenin dil laboratuarlarindan yararlanmaktadirlar. Dil ve edebiyat basligi altinda toplanan bu programlardan mezun olanlara "Lisans Diplomasi" verilir. Mezunlar degisik unvanlarla çalisirlar. Dilbilimci olarak çalismak isteyenler, bir dilin yapisini, kaynagini, baska dillerle iliskisini arastirir; tek sözcüklerin, birlesik sözcüklerin, eklerin, takilarin kaynaklari, gelismeleri, anlam degismeleri üzerinde çalisir, dil sistemleri gelistirirler; bir dil için sözcüklerin çesitli kullanislarina göre anlamlarini açiklayan sözlükler hazirlarlar. Bu kimseler genellikle üniversitelerde görev alirlar. Tercümanin isi iki türlüdür. Birincisi "eszamanli tercüme" olup bir dilde konusulanlari, konusma devam ederken, ayni zamanda baska bir dile çevirmedir. Bu tip tercüme uluslararasi konferanslarda çok gereklidir. Elektronik araçlarin gelismesi ile bu alanda da ilerlemeler olmustur. Tercüman, konferans salonunun arkasinda bir kabinde oturur ve kulaklik ile konusmacinin söylediklerini dinlerken ayni anda mikrofona, konusulanlarin tercümesini söyler. Dinleyiciler de bunu kulakliklari ile dinlerler. Eszamanli tercümede, tercüman konusmaciyi çok dikkatle dinlemek, onun jest ve mimiklerini izlemek zorundadir. Bu da çok iyi bir lisan bilgisini, dikkatli ve sabirli olmayi gerektirir. Ikinci tür tercümede, konusmasini bitirdikten sonra tercüman söylenenleri çevirir. Bu tür tercümede her cümle iki defa söylendiginden zaman alicidir. Bu tercümede de tercüme konusmacinin söylediklerini hatirda tutmak ve konusmayi degistirmeden çevirmek zorundadir. Mütercim ise bir dille yazilmis bir metni baska bir dile (Türkçe’ye) çevirir. Eskiçag dilleri ve kültürleri programlari mezunlari genellikle yüksek ögretim kurumlarinda bilimsel arastirmalar yapabilirler. Sümeroloji mezunlari müze arsivlerinde çivi yazisi uzmani olarak görev alabilirler. Dogu dilleri ve edebiyati mezunlari Sanayi ve Ticaret bakanliginda, TRT Kurumunda, elçiliklerde, ithalat ve ihracat sirketlerinde görev alabilirler. Arap dili ve edebiyati programini bitirenler Diyanet Isleri Baskanliginda çalisabilecekleri gibi orta dereceli okullarda ögretmenlik yapabilirler. Italyan dili ve edebiyati programindan mezunlar Italyan Lisesi ve konservatuarlarda ögretmenlik yapabilir; Türkiye'de faaliyet gösteren Banca Commerciale Italiana'da çalisabilirler. Bati dilleri bölümlerini bitirenler yabanci dilde veya Türkçe egitim yapan orta dereceli okullarda yabanci dil ögretmeni veya yüksekögretim kurumlarinda okutman olarak görev alabilirler. Ögretmen olmak isteyen kimseler için bu bölümlerde dil ögretimi konusunda ayri ders programlari düzenlenmistir. Bati dilleri programindan mezun olanlar TRT Kurumunda, Dis isleri Bakanliginda, elçiliklerde, Sanayi ve Ticaret Bakanliginda, turizm acentalarinda ve ticari sirketlerde mütercim-tercüman olarak çalisabilirler. Bati ve dogu dilleri ve edebiyatlari programini bitirenlerin is bulma olanaklari, dilini ögrendikleri ülke ile ülkemiz arasindaki kültürel ve ticari iliskilere bagli olarak degismektedir. Genel olarak mezunlar Sanayi ve Ticaret Bakanligi’nda, elçiliklerde is bulma olanagina sahiptirler. Psikoloji Psikoloji bölümü, insan davranislarinin gözlem ve deney yöntemlerini kullanarak bilimsel bir biçimde incelenmesi ve nedenlerinin ortaya çikarilmasi konularinda egitim ve arastirma yapar. Psikoloji bölümlerinde ögretim süresi 4 yildir. Bölümde temel felsefe, mantik, istatistik ve sosyolojinin yanisira psikolojiye giris, ögrenme psikolojisi, deneysel psikoloji, çagdas psikoloji akimlari, gelisim psikolojisi (çocukluk, gençlik, yetiskinlik, yaslilik), fizyolojik psikoloji, psikolojik testler, zeka-kisilik psikolojisi, anormal davranis psikolojisi gibi alanlarda meslek dersleri verilmektedir. Ayrica uygulamali dersler laboratuarlarda ve sahada sürdürülür. Psikoloji egitimi görmek isteyen bir ögrencinin normalin üzerinde akademik yetenege sahip olmasi, psikoloji yaninda felsefe, sosyoloji ve matematige ilgi duymasi, ayrica insanlari seven, onlari anlamaya istekli, bilimsel meraka sahip bir kimse olmasi gerekir. Psikoloji bölümünü bitirenler "Psikoloji Lisans Diplomasi" ve "Psikolog" ünvani almaktadir. Bugün ülkemizde psikologlar Saglik Bakanligi ve üniversitelere bagli akil hastanelerinde, ruh sagligi merkezlerinde, kres ve çocuk bakimevlerinde, huzurevlerinde, çocuk islahevleri ve cezaevlerinde psikolog, rehberlik, ve arastirma merkezlerinde okul psikologu olarak görev almaktadirlar. Halen psikologlar için özel ya da resmi endüstri kuruluslarinda çalisma olanagi sinirlidir. Ancak endüstri gelistikçe ve iyi eleman yetistikçe bu alanlarda da psikologlarin is bulma olanaklarinin artacagi söylenebilir. Son zamanlarda bazi psikologlarin özel olarak isyeri açtiklari da gözlenmektedir. Psikoloji bölümünü bitiren bir kimse, egitimi sirasinda felsefe, sosyoloji gibi alanlarda yeterli düzeyde egitim görmüs olmak ve ögretmenlik sertifikasi almak kosulu ile orta dereceli okullarda felsefe grubu ögretmeni olarak görev alabilir. Halen rehberlik ve arastirma merkezlerinde okul psikologlarina ve kliniklerde psikologlara gereksinme duyulmaktadir. Mevcut ve açilmakta olan üniversitelerin de psikoloji alaninda ögretim elemanlarina gereksinmeleri artmaktadir. Bir psikoloji mezununun doyurucu bir is bulabilmesi için psikolojinin belli bir dalinda lisansüstü egitim görmesi gereklidir. Radyo, Televizyon ve Sinema Bu bölüm, özellikle kitle iletisim ve elektronik kitle iletisim araçlarinin basinda gelen radyo ve televizyon yayinciligi ve yapimciligi için nitelikli eleman yetistirmeyi amaçlayarak; toplumsal, siyasi ve ekonomik olaylari kavramaya yarayacak uzmanlik bilgileri veren, iletisim konularinda egitim ve arastirma yapan bir bölümdür. Mezunlarina lisans diplomasi verilir. Baslica çalisma alanlari TRT olan mezunlar, bu kurumun açtigi sinavlari kazanip, kursta basari gösterdiklerinde, radyo ya da televizyonda program yapimcisi olarak; program yazimi, filme alinmasi yayinlanmasi gibi görevleri üstlenirler. Bu bölümü bitirenler ayrica film yönetimi, seslendirme, senaryo yazarligi, kurgu, isikçilik, görüntü yönetmenligi, stüdyo sefligi vb. tanitim, program ve reklamcilik alanlarinda çalisabilirler. Video, reklam isiyle ilgili sirketlerde bilgi ve becerilerini uygulamaya koyma firsati bulabilirler. Rehberlik ve Psikolojik Danismanlik Bu programin amaci, bireylerin gelismelerini ve çevreye uyumlarini ve gelismelerini zorlastiran faktörleri ortadan kaldirmak onlara en üst düzeyde gelisme ortami saglama, yeteneklerini gelistirebilecekleri egitim programlarina ve mesleklere yönelmelerine yardimci olma konusunda çalisacak elemanlari yetistirmek ve bu alanda egitim yapmaktir. Rehberlik ve psikolojik danisma programina girmek isteyen bir kimsenin normalin üzerinde bir genel akademik yetenege sahip, sosyal bilimlere, özellikle psikolojiye ilgili ve bu alanda yetismis, hosgörü sahibi, sabirli insanlara içten sevgi ve saygi duyan, dinlenmesini bilen, kendinden hosnut, baskalarini olduklari gibi kabul edebilen bir kimse olmalidir. Insanlara yardim etmekten hoslanan bir kimse için rehberlik, doyum saglayici bir çalisma alani olabilir. Rehberlik ve Psikolojik danismanlik programini bitirenlerin ünvanlari çalistiklari kurumlara göre degisiklik gösterebilir. Mezunlar, resmi ve özel okullarda rehberlik ve arastirma merkezlerinde, özel dersanelerde, Adalet Bakanligi’nda, çocuk yuvalarinda görev alabilmektedirler. Ayrica özel rehberlik ve danisma bürolari açarak da hizmet verebilirler. Sinif Ögretmenligi Sinif Ögretmenligi’nin amaci, ilkokullarin ihtiyaci olan ögretmenler yetistirmektir. Sinif ögretmenligi programina seçenlerin, sözel yeteneklerinin gelismis, ögretmeyi seven ve ögretmekten mutluluk duyan, insanlari özellikle çocuklari seven bir yapida olmalari gerekir. Normalin üstünde bir genel yetenek yaninda yaraticilik ve hosgörü gibi kisisel özellikler bu alanda basarinin önkosuludur. Bu bölümden mezun olanlar Lisans Diplomasi ve “Sinif Ögretmeni” ünvani alarak; ilkokullarda görev yaparlar. Velilerin egitime karsi olumlu tavir takinmalari ve çocuklarin egitimi ile ilgilenmelerini saglamaya çalisirlar. Ilkokullarda egitim ve ögretimden sorumlu olurlar. Ilkokul ögretmenlerine ihtiyaç duyuldugundan mezunlarin is bulmasi, sorun olmamaktadir. Sosyoloji Sosyoloji programinin amaci, toplumsal kurumlar, bunlarin kökeni, gelismesi, islevi ve birbirleri ile iliskileri konusunda çalisacak elemanlari yetistirmek ve arastirma yapmaktir. Sosyoloji alaninda çalismak isteyenlerin iyi bir gözlemci olmalari, arastirma verilerini yorumlayabilmek için soyut ve analitik düsünme ve düsüncelerini söz yazi ile aktarabilme yeteneklerine sahip olmalari gerekir. Sosyoloji programina girmek isteyen bir kimsenin, sosyoloji yaninda Türkçe, tarih, cografya, felsefe ve psikolojiye agirlik vermesi gerekir. Ayrica, çagimizda birçok sosyal bilimlerde oldugu gibi sosyolojik yöntemleri uygulamak için de matematik gerekmektedir. Bu nedenle sosyolojide yetismek isteyen bir kimsenin matematige de önem vermesi ve bu alanda bilgi sahibi olmasi zorunlu görünmektedir. Sosyoloji bölümünü bitirenlere "Sosyoloji Lisans Diplomasi" ve "Sosyolog" ünvani verilmektedir. Ülkemizde sosyologlar üniversitelerde ögretim üyesi olarak ve DPT, Bayindirlik ve Iskan Bakanligi, TRT ve kamu iktisadi kuruluslarinda uzman, danisman ve arastirmaci olarak çalismaktadirlar. Türkiye gibi planlamasi ve yapilan hizmetlerin sonuçlarinin izlenmesi için sosyologlarin çalismalarina gereksinme vardir ve bu giderek daha iyi anlasilmaktadir. Sosyoloji bölümü ögrencileri felsefe ve psikoloji alaninda da yeterli düzeyde egitim gördükleri ve ögretmenlik sertifikasi aldiklari takdirde orta dereceli okullarda ögretmen olarak görev alabilirler. Sosyal Hizmetler Bu programin amaci, sikinti içindeki insanlarin toplumda kendilerine saglanan olanaklari ve kendilerinin halen sahip olduklari olanaklari en iyi sekilde kullanabilmelerine yardimci olmak, bu insanlarin sosyal refahini saglamak, baskalarina muhtaç olanlarin sorunlarini toplumsal olarak çözmek için nelerin yapilabilecegini incelemek ve arastirmaktir. Kisisel ve toplumsal olaylara derin ilgi duyan ve devamli olarak kendini ve sosyal anlayisini gelistirecek bir meslek arayan kisiler için sosyal hizmet alani ilginç ve doyurucu olabilir. Sosyal hizmet anlayisli, insanlarin refahina ilgi duyan, liderlik özelliklerine sahip kisiler için çesitli ve yeni olanaklar saglayan bir meslektir. Sosyal Hizmet Uzmanlari görev aldiklari kurumlarda yönetici, planlayici, arastirici ve uygulayici olarak çalisirlar. Korunmaya muhtaç çocuklar, yaslilar, sakatlar, suçlular, yoksullar, hastalar, issizler gibi gruplara sorunlarin çözümünde bireylere mesleki bilgi ve becerisiyle yardimci olur. Sosyal Hizmet Uzmanlari, Milli Egitim Bakanligi, Saglik ve Sosyal Yardim Bakanligi, Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi, Çocuk Esirgeme Kurumu, Rehabilitasyon Merkezleri, körler ve sagirlar okullarinda, yetistirme yurtlari ve huzurevlerinde, rehberlik ve arastirma merkezleri gibi sosyal hizmet kuruluslarinda çalisabilirler. Sehir ve Bölge Planlama Sehir ve bölge planlama bölümü, sehir planlama ile ilgili olup sehir alaninin ekonomik olanaklara, insanlarin ihtiyaçlarina ve estetik kurallara uygun olarak planlanmasi ve çevre düzenlenmesine iliskin egitim ve arastirma yapar. Sehir ve bölge planlama bölümlerine girebilmek için üstün bir akademik yetenegin yani sira, matematik, sosyoloji, antropoloji, psikoloji, tarih gibi derslerde basarili olmak gerekir. Ayrica kisinin mimarlar için gerekli diger niteliklere de sahip olmasi çalisma hayatinda basarisini artirir. Sehir ve bölge planlama bölümünden mezun olanlara “Lisans Diplomasi” verilir ve bu kisiler “Sehir Plancisi” ünvanini alirlar. Ülkemizde sehir planciligi yeni bir meslektir. Bu nedenle sehir plancilari gerek kamu kesiminde gerek özel kesimde kolay ve oldukça doyurucu ücretli is bulabilmektedirler. Tarih Tarih, insanlarin eylem ve düsüncelerinin gelisimini, olaylarin ekonomik ve düsünsel nedenlerini ve bu nedenlerin birbirleriyle iliskilerini açiklayan bir disiplindir. Tarih bölümünde geçmiste olan ve halen gelismekte olan toplumsal, özellikle siyasal olaylar incelenerek olus nedenleri ve iliskileri üzerinde durulur. Tarih alaninda çalismak isteyen bir kimsenin, her seyden önce tarih, cografya, sosyoloji ve felsefeye ilgi duymasi gereklidir. Bu alanda ilerleyebilmek için Osmanlica, Arapça ya da Farsça yaninda bir bati dilini bilmek ve diger sosyal bilim alanlarinda da yetismis olmak gereklidir. Kisinin genis bir kültüre, üstün bir genel akademik yetenege, bilimsel merak ve tutkuya, yazma yetenegine sahip olmasi gereklidir. Belgeleri toplamak ve degerlendirmek çok uzun çalismalar gerektirebilir. Bu nedenle tarihçi sabirli, çalismaktan bikmayan bir kimse olmalidir. Tarih bölümünü bitirenler "Tarih Lisans Diplomasi" almaya hak kazanirlar ve kurumlarda "Tarihçi" veya "Arsivci" olarak görev alirlar. Tarih bölümünü bitirenler pedagoji egitimi aldiklari takdirde orta dereceli ögreten olarak çalisabilirler. Üniversitelerde ögretim görevlisi olarak çalisabilmeleri için lisansüstü egitim görmeleri sarttir. Diger kamu kuruluslarinda çalisabilirler. Osmanlica’yi iyi bilenler isi arsivci olarak tapu dairelerinde, TBMM’de, adliyelerde is bulabilirler. Tıp Tip programinin amaci, insanlarin sagligini koruma ve gelistirme, hastalik ve sakatliklarini iyilestirme alaninda çalisacak saglik personelini (hekimleri) yetistirmek ve bu alanda arastirmalar yapmaktir. Tip fakültesinde okumak ve doktor olmak isteyen kimselerin çok üstün bir akademik yetenege, kuvvetli bir dikkat ve bellege; operatör olmak isteyenlerin ayrica el-parmak becerisine sahip olmalari gerekir. Tip egitimi uzun ve yorucu bir egitimdir. Bunun için kisinin bilime, özellikle biyoloji, fizik, kimya, anatomi ve fizyolojiye içten ilgi duymasi, sabirli ve azimli olmasi, meslektaslari ve hastalari ile iyi iletisim kurabilmesi için hosgörülü, insan sevgisi ve insanlara yardim istegi güçlü bir kimse olmasi gerekir. Tip egitimi uzun ve masrafli bir egitimdir. Kisinin bu hususu göz önünde tutmasi gereklidir. Tip fakültelerinde asagidaki diplomalar verilir. Temel Tip Bilimleri Önlisans Diplomasi: Temel Tip bilimleri Önlisans kademesini basari ile tamamlayanlara üniversiteden ayrildiklari takdirde “Temel Tip Bilimleri Önlisans Diplomasi” verilir. Temel tip Bilimleri Lisans Diplomasi: Temel Tip Bilimleri Önlisans ve Temel Tip bilimleri lisans egitimini basari ile tamamlayanlara “Temel Tip Bilimleri Lisans Diplomasi” verilir. Klinik Bilimleri Yüksek lisans diplomasi: Klinik Bilimleri Yüksek lisans kademesini basari ile tamamlayanlara “Klinik Bilimleri Yüksek lisans diplomasi” verilir. Tip Doktorlugu Diplomasi: Tip doktorlugu için öngörülen temel Tip bilimleri Önlisans, Klinik Bilimleri yüksek Lisans ve onlari takip eden Aile hekimligi kademelerini basari ile tamamlayanlara “Tip Doktorlugu Diplomasi” verilir. Tip egitimini bitiren bir kimsenin hekimlik yapabilmesi için tabipler Odasina kaydini yaptirmasi zorunludur. Tabipler Odasi yasasi geregince her 100 hekimin bulundugu yerde bir tabipler odasi açilir. Oda, hekimlerin çalismalarini meslek yasasina uygunlugu yönünden denetler, onlarin haklarini korur. Doktorun çalisma kosullari genellikle agirdir. Resmi bir saglik kurulusuna bagli hekimlerin gündüz çalismalarina ek olarak gece ve hafta sonu nöbetleri vardir. Ülkemizde hekim sayisi az oldugundan bir hekime düsen hasta sayisi da çok fazla olmaktadir. Muayenehanesi de olan hekimler günün her saatinde dolu demektir. Geceleri hastaya çagrilan doktor, mesleki sorumlulugu geregi gitmek zorundadir. Tip Doktorlugu Diplomasi alan bir kimse “Pratisyen Doktor” ünvanini tasir. Tip doktoru olan kimse, Ögrenci Seçme ve Yerlestirme Merkezi tarafindan yapilan “Tipta Uzmanlik Egitimi Giris Sinavi’nda” basarili oldugu takdirde, asagida belirtilen alanlardan birinde uzmanlasabilir. I. Koruyucu Hekimlik Uzmanlik Dallari: Halk sagligi Epidemioloji Isçi Sagligi ve Güvenligi Okul Hekimligi Askeri Saglik Hizmetleri hekimligi Spor hekimligi Hava ve Uzay hekimligi Deniz Hekimligi Hijyen ve Koruyucu Hekimlik Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Aile Hekimligi Iyilestirici Hekimlik (Klinik) Uzmanlik Alanlari: 1. Iç Hastaliklari, 2. Gögüs Hastaliklari ve Tüberküloz, 3. Çocuk Sagligi ve Hastaliklari, 4. Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji, 5. Ruh Sagligi ve Hastaliklari, 6. Deri ve Zührevi Hastaliklar, 7. Nöroloji (Sinir Sistemi Hastaliklar), 8. Genel Cerrahi, 9. Çocuk Cerrahisi, 10. Ortopedi ve Travmatoloji (Iskelet Sistemi Hastaliklari), 11. Anesteziyoloji ve Reanimasyon, 12. Kadin Hastaliklari ve Dogum, 13. Kulak-Burun-Bogaz Hastaliklari, 14. Göz Hastaliklari, 15. Üroloji (Bosaltim Sistemi Hastaliklari), 16. Fizik tedavi ve Rehabilitasyon, 17. Hidroklimatoloji, 18. Radyoloji, 19. Gögüs Cerrahisi, 20. Kalp ve Damar Cerrahisi, 21. Beyin ve Sinir Cerrahisi, 22. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi vb. Laboratuar Uzmanlik Alanlari: 1. Biyokimya ve Klinik Biyokimya, 2. Patolojik Anatomi, 3. Tibbi Farmakoloji, 4. Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji. Akademik Uzmanlik Dallari: 1. Adli Tip, 2. Anatomi, 3. Fizyoloji, 4. Fizyopatoloji, 5. Tibbi Histoloji ve Embriyoloji, 6. Tip Tarihi ve Deontoloji, 7. Tibbi Genetik, 8. Nükleer Tip. Ister uzman ister pratisyen olsun, bir doktorun en önemli görevi toplumu ve kisileri her türlü hastaliktan korumak, bütün çabalara karsin sagligi bozulan kimseleri tedavi etmektir. Ülkemizin saglik personeline, özellikle hekime ihtiyaci gittikçe artmaktadir. Hekim ve saglik personeli sayisinin yetersiz olmasi ve yurt düzeyinde dengesiz dagilimi yüzünden saglik hizmetlerinde istenen gelisme saglanamamaktadir. Ülkemizde her alanda yetismis hekime, özellikle pratisyen hekime büyük ihtiyaç vardir. Hekimlerin %70 ‘i uzman hekim olup ülkenin gelismis bölgelerinde toplandiklari göz önüne alinirsa az gelismis bölgelerde hekime olan gereksinme daha iyi anlasilabilir. Uluslararasi Iliskiler Bu programda dünya devletlerinin olusturdugu uluslararasi sistemin tarihi, geçirdigi evreler, sistemin siyasi, ekonomik ve hukuksal yapisi, isleyisi gibi konularda, Türkiye'nin bu sistem içinde yerine ve dis iliskilerine özel agirlik verilerek egitim yapilir. Bu bölüme girmek isteyenlerin düsüncelerini söz ve yazi ile en etkin biçimde iletebilen, tarih, sosyoloji, psikoloji, hukuk, ekonomi alanlarina ilgi duyan, en az bir yabanci dili iyi bilen, insan iliskilerinde basarili kimseler olmalari gerekir. Bu bölümde diplomasi alanina uzman yetistirildigi düsünülürse, bu meslegin üyesi olacak bir kimse için, temsil niteligine ve genel kültüre sahip olma ve insan iliskilerinde basarili olma, aranan en önemli niteliklerdir. Uluslararasi iliskiler bölümünü bitirenler "Uluslararasi Iliskiler Lisans Diplomasi" almaya hak kazanirlar. Üniversitelerin bu bölümlerini bitirenlerin çalisabilecekleri alanlar oldukça çesitlidir. En önemli çalisma alanlari arasinda, basta Disisleri Bakanligi olmak üzere Maliye ve Gümrük bakanligi, Kültür Bakanligi ve Turizm Bakanligi gibi devlet daireleri, özel sirketler ve çesitli kitle haberlesme kuruluslari ve uluslararasi bankalar sayilabilir. **************************